De afgelopen week was ik welkom bij de Gemeente Noordenveld in Drenthe. Het is met ruim 30.000 inwoners een kleinere gemeente dan het – in mijn ogen – ‘dorpje’ waar ik vandaan kom. Een vergelijking op ‘waarstaatjegemeente.nl’ vertelt me dat de twee verder redelijk op elkaar lijken. Wel grappig: mijn woonplaats kent een lagere levensverwachting…
Een kleinere gemeente, of minder inwoners, betekent niet meteen minder werk. De taken van een gemeente zijn ongeacht inwoneraantal, dus ook Noordenveld moet ze uitvoeren. En dat gaat van huisvuil ophalen tot subsidies verstrekken, wat garant staat voor een gevarieerde week.
Die twee taken stonden toevallig niet op de agenda. Maar meelopen met de manager bedrijfsvoering, met de communicatieafdeling, met de Ambtenaren Openbare Veiligheid (AOV) en de wethouder, wel.
Eerste observatie: een gemeente heeft veel taken die ze in goede banen moet leiden. Bij bijna elke stap die je zet, kom je de gemeente tegen. Achter de raad, die de meeste beslissingen neemt, zit dan ook een groot ambtenarenapparaat wat ervoor zorgt dat alles ook echt gebeurt.
Als ambtenaar heb je dus best afwisselend werk, iets wat ik niet meteen had verwacht. Als AOV’er moet je de ene dag een hennepkwekerij oprollen, en de andere dag beleid schrijven. Daarnaast natuurlijk veel contact met de politie, je belangrijkste bondgenoot in het veilig houden van het dorp. Daardoor heb ik deze week ook een politie-101 gehad én een introductie op het werk van de brandweer (inclusief een ‘hoe-knip-je-iemand-uit-de-auto’-demo!).
En ook als wethouder of communicatiemedewerker moet je flexibel zijn in wat je doet en wanneer je het doet. Van social media beheren tot communicatiestrategieën bedenken, van het bezichtigen van nieuwe straatverlichting tot handen schudden met de woningbouwcorporaties. Like I said: best veelzijdig.
Maar een van de dingen die iedereen moet doen, en waar je niet onderuit komt, is overleggen. En veel. Met andere gemeenten, met andere ambtenaren, met inwoners en ondernemingen. Als gemeente sta je aan de basis van de democratie, dus overleg is onvermijdelijk.
Door diezelfde democratie is wát je doet, voornamelijk aan de raad. Zij zijn het democratisch gekozen deel van de gemeente, daar leg je verantwoording aan af. Je moet er dus ook geen problemen mee hebben je naar de besluiten van de raad te voegen. Ook als het geen slim besluit lijkt, is het niet aan de medewerkers om het te veranderen. En dat lijkt me af en toe nog best lastig.
Verder zit de gemeente wel in een positie om het verschil te maken: hoe duurzaam zijn wij, hoeveel politie willen wij op straat en, niet geheel onbelangrijk, laten we het gras maaien door machines of schapen? (spoiler: door schapen. En het is geweldig)
Bij de gemeente kwam ik iemand tegen die na haar studies rechten en sociologie daar was gaan werken. Best vroeg in vergelijking tot veel anderen die ik sprak. Of ik in haar voetsporen volg weet ik niet meteen, maar de studie die velen hiernaartoe heeft geleid (voornamelijk rechten) sluit ik niet uit.